Yas, genellikle sevilen birinin kaybına verilen duygusal tepkidir. Keder, üzüntü, öfke, suçluluk gibi birçok farklı duyguyu kapsayabilir ve bundan muzdarip olanlar üzerinde önemli zihinsel ve fiziksel etkilere sahip olabilir. Yasla başa çıkan insanların belirli bir kalıbı takip ettikleri öne edilmiştir:

• İnkar

• Öfke

• Pazarlık

• Depresyon

• Kabul

Birçok insan bu aşamaları farklı bir sırayla deneyimler veya hepsini deneyimlemeyebilir ve keder duyguları bir kişinin hayatı boyunca tekrarlayabilir. Çoğu insan doğal olarak zamanla kederlerini çözer veya nasıl yöneteceklerini anlar. Diğer birçok kişi için bu duygular devam eder ve hayatları üzerinde ciddi olumsuz etkilere sahip olabilir. Kayıp ve Yas danışmanlığının amacı, insanların bu karmaşık süreci yönetmelerine ve sağlıklı bir şekilde nasıl yas tutacaklarını öğrenmelerine yardımcı olmaktır.

Kayıp ve Yas Danışmanlığı Nedir?

Kaybı kabul etmek ve onunla birlikte gelen duygularla başa çıkmak acı verici bir süreç olabilir. Birçok insan kederle kendi başlarına başa çıkabilse de, diğerleri başa çıkmakta zorlanır ve danışmanlık şeklinde profesyonel yardıma ihtiyaç duyabilir. Keder danışmanlığı, insanların bir kaybın ardından kederin çeşitli aşamaları ve duygularıyla başa çıkmalarına yardımcı olmak için tasarlanmış bir terapi biçimidir. Danışmanlık, bireylerin kederin daha akut tezahürlerinden bazılarını önlemelerine ve duygularını sağlıklı bir şekilde işlemelerine yardımcı olabilir.

​

Kaybı Kabul Et

Kederle başa çıkmanın ilk ve en kritik adımlarından biri, bir kaybın gerçekliğiyle yüzleşmektir. İnkar, bireylerin kederlerini ve onunla birlikte gelen acıyı yavaşlatmalarına olanak tanıyan doğal bir tepkidir. Ancak, kederle gerçekten başa çıkmak ve iyileşmek için, bireyler kayıplarını kabul etmeyi öğrenmelidir.

​

Acıyla Başa Çık

Birçok insan bir kayba ve ardından gelen kedere, bundan kaçınmaya ve duygularını bastırmaya çalışarak tepki verir. Bu, sadece acılarını daha da artırır. Kederle başa çıkmanın önemli bir parçası, ondan gelen acıyı deneyimlemek ve sebat etmektir.

​

Hayata Uyum Sağla

İnsanlar keder yaşadıklarında, bunun nedeni genellikle hayatlarının büyük bir parçası olan birini veya bir şeyi kaybetmeleridir. Bir kayba uyum sağlamak son derece zor olabilir ve hatta bir ihanet gibi bile hissedilebilir. Bu mantık, insanları sıkışmış hissettirebilir. Keder danışmanlığı, bireylerin bir kayıptan sonra hayatlarını yeniden yönlendirmelerine ve yeniden yapılandırmalarına yardımcı olabilir.

​

Bağlantıyı Sürdürün

Bir kaybı kabul etmek ve sonrasında hayata uyum sağlamak, keder sürecinde önemli adımlar olsa da, kaybedilen şeyle bağlantıyı sürdürmek de önemlidir. Örneğin, sevilen biri öldüğünde, yas tutan kişinin yalnızca kişinin yokluğunun acısına odaklanmak yerine, o kişinin getirdiği mutluluğu hatırlaması faydalı olabilir.

​

Keder Türleri

Genellikle sevilen birinin ölümüyle ilişkilendirilse de, keder aynı zamanda iş kaybı veya bir ilişkinin sonu gibi diğer travmatik deneyimlerden de kaynaklanabilir ve bunlar da aynı derecede şiddetli hissedilebilir. Ek olarak, keder aşağıdakiler de dahil olmak üzere birçok farklı biçimde olabilir:

• Karmaşık keder, semptomların kalıcı (bir yıla veya daha uzun süreye kadar süren) ve yoğun olduğu ve hastaların normal şekilde işlev görmesini zorlaştıran bir keder türüdür. Karmaşık keder yaşayan kişiler umutsuz veya kopuk hissedebilir ve kimi veya neyi kaybettikleri düşünceleriyle meşgul olabilirler.

• Uyumsuz keder, bireylerin kayıplarıyla tüketildiği ve zararlı yollarla başa çıkmaya çalıştığı bir keder türüdür. Kaybettikleri şeyin hatırlatıcılarından kaçınmaya çalışabilir veya kendine zarar verici davranışlarda bulunabilirler.

• Kırık kalp sendromu, kederin neden olduğu stresin fiziksel bir bedel ödettiği bir keder türüdür. Yoğun kederle birlikte vücut, kişinin kalbinin bir kısmının şişmesine ve düzensiz atmasına neden olan stres hormonları salgılayabilir ve bu da kalp krizi benzeri göğüs ağrısına neden olur.

• Depresyon, kederin aşamalarından biridir. Kaygı veya umutsuzluk gibi belirli keder belirtileri depresyona benzeyebilir, ancak farklıdırlar. Kederli kişiler depresyon yaşayabilir ve bu da keder sürecini daha da kötüleştirebilir. Depresyon belirtileri arasında uyku sorunu, yorgunluk ve iştahsızlık ile birlikte kendine acıma veya yalnızlık duyguları bulunur.

​

Kayıp ve Yas Danışmanlığının Faydaları

Kayıp ve yas danışmanlığı, kayıpla başa çıkmak için mucizevi bir tedavi değildir. Yas tutan kişinin ölen sevdiği birini unutmasına veya kaybın acısından kaçınmasına yardımcı olmaz. Bunun yerine, yas tutan kişinin duygularını anlamasına, kabul etmesine ve yönetmesine yardımcı olabilir, böylece dolu dolu bir hayat yaşayabilirler - ancak herkesin aynı faydaları deneyimleyeceğinin garantisi yoktur.

Keder danışmanlığının sayısız faydası şunlardır:

• Kaygıyı, Suçluluğu ve Depresyonu Azaltır

Kayıp ve yas danışmanlığı, bireylere duygularını yapıcı bir şekilde işlemeleri için stratejiler sağlayarak kaygıyı yönetmelerine ve depresyondan kaçınmalarına yardımcı olabilir. Kederli kişilerde suçluluk duyguları da yaygındır. Sevdikleri hayattayken yaptıkları veya yapmadıkları şeyler veya yeterince yas tutmadıkları için suçluluk duyabilirler. Danışmanlık, hastaların bu duyguların üstesinden gelmelerine yardımcı olabilir.

• İnsanların Keder Sürecini Anlamalarına Yardımcı Olur

Kayıp ve yas aşamalarını anlamak, bireylerin düşüncelerine ve duygularına daha tam olarak erişmelerini sağlayarak iyileşmeye giden bir yol açar. Kayıp ve yas danışmanları hastaların bu süreci anlamalarına yardımcı olabilir.

• İnsanlara Yas Tutmanın Birden Fazla Yolu Olduğunu Hatırlatır

Keder, kayı ve yasla başa çıkan insanlar bunu yanlış yaptıklarını hissedebilirler - yeterince üzgün olmadıklarını veya çok uzun süredir yas tuttuklarını - ancak yas tutmanın "doğru" bir yolu yoktur. Danışmanlık sürecinde hastalar bu hatırlatılır ve her insanın deneyiminin benzersiz olduğunu anlamalarına yardımcı olur.

• İnsanların Travma Olmadan Ölen Kişiyi Onurlandırmasına Yardımcı Olur

İnsanların ölen sevdikleriyle ilgili düşüncelerini ve duygularını ifade etmelerine izin vermek, yas tutma sürecinin hayati bir parçasıdır ve bunu daha fazla travma yaşamadan yapabilmeleri önemlidir. Danışmanlık, hastalara ölen kişi hakkında konuşmak ve ölen kişinin anısını onurlandırmak için güvenli bir alan sağlayabilir ve bu muazzam bir rahatlık ve rahatlama kaynağı olabilir.

• İnsanların Kederin Farklı Kayıp Türlerinden Kaynaklanabileceğini Anlamasına Yardımcı Olur

Keder, kayıp ve yas geleneksel olarak yakın birinin ölümüyle ilişkilendirilse de, insanlar evcil hayvanlarını kaybetmek, boşanmak, aileden ve arkadaşlardan uzaklaşmak veya ölümcül bir hastalık teşhisi almak gibi birçok farklı nedenden dolayı kederlenebilirler. Danışmanlık, insanların zayıf veya bencil hissetmeden bu tür şeyler için kendilerine yas tutma izni vermelerine yardımcı olabilir.

• Hastaları Öz Bakıma Geri Döndürür

Keder, ağır bir bedel ödetebilir ve hastaları fiziksel, zihinsel ve duygusal olarak bitkin hissettirebilir. Danışmanlık, hastaları farkındalık uygulamaları ve egzersiz yapmak ve yeterince uyumak gibi basit ipuçları da dahil olmak üzere başa çıkmalarına ve iyileşmelerine yardımcı olacak öz bakım stratejilerine yönlendirebilir.

Farklı Keder Danışmanlığı Teknikleri ve Müdahaleleri

Birçok farklı yöntem, bireylerin kayıpla başa çıkmasına yardımcı olabilir. Antidepresanlar veya sakinleştiriciler gibi ilaçlar, insanların bazı keder semptomlarını yönetmelerine yardımcı olabilir, ancak bunlar genellikle geçici bir çözüm olarak en iyi şekilde kullanılır. Keder danışmanlığı daha etkili ve sürdürülebilir bir yaklaşım olarak kabul edilir. Her kişinin keder yolculuğu benzersizdir ve bu nedenle onlara rehberlik etmek için çok çeşitli keder danışmanlığı teknikleri ve müdahaleleri mevcuttur.

​

Konuşma Terapisi

Daha yaygın danışmanlık taktiklerinden biri olan konuşma terapisi, insanların duygularıyla konuşmasını ve kayıplarını tartışmasını içerir. Bir keder danışmanı, hastaların ölen sevdikleri hakkında konuşmaları için güvenli bir alan sağlayabilir ve kaybettikleri kişiyle bağlantılarını sürdürmelerine yardımcı olabilir. Konuşma terapisi bireysel olarak veya grup halinde yapılabilir. Birçok kişi keder belirtileriyle başa çıkmada yas grubu danışmanlığını yararlı bulmaktadır.

Bilişsel Davranışçı Terapi

Bilişsel davranışçı terapide (BDT), bireyler davranışlarını olumsuz etkileyen düşünce kalıplarını belirlemeye ve değiştirmeye çalışır. Bir keder danışmanı, hastaların bu düşünceleri tanımalarına ve keşfetmelerine ve bunların hayatları üzerindeki etkilerini azaltmak için stratejiler geliştirmelerine yardımcı olabilir.

Bilinçli Farkındalık

Farkındalığa katılan kişiler -ister meditasyon yoluyla ister başka bir uygulama yoluyla- düşüncelerinin ve duygularının daha fazla farkına varmak için şimdiki ana odaklanırlar. Farkındalığı uygulamak, insanların kendilerini topraklamalarına ve kederin karmaşık ve bunaltıcı duygularıyla başa çıkmalarına yardımcı olabilir.

​

Karmaşık Keder Tedavisi

Yas tutan kişilerin %5 ila %10'u, keder duygularının devam ettiği ve bunaltıcı hale geldiği karmaşık keder yaşar. Karmaşık keder tedavisi (KKT), hastaların bu duygularla başa çıkmalarına ve kayıptan sonraki hayata uyum sağlamalarına yardımcı olabilir. KKT, yedi temel tema etrafında döner

• Kederi anlamak ve kabul etmek

• Duygusal acıyı yönetmek

• Geleceği planlamak

• Mevcut ilişkileri güçlendirmek

• Kaybın hikayesini anlatmak

• Hatırlatıcılarla yaşamayı öğrenmek

• Ölen kişinin anılarıyla bir bağ kurmak

Kabul ve Kararlılık Terapisi

Kabul ve kararlılık terapisi (ACT), bireylerin olumsuz duyguları ve kayıplarının gerçekliğini kabul etmelerine yardımcı olur, böylece ilerleyebilirler. Danışmanlar, ACT kullanarak hastaların duygularından ve deneyimlerinden uzaklaşmalarına yardımcı olur, böylece bunları daha iyi inceleyip anlayabilirler. Hastalar, kendi değerlerine ve geleceğe yönelik hedeflerine odaklanarak, bu anlayışı kederleriyle başa çıkmak için eyleme dönüştürebilirler.

Ritüel

Ritüel, veda törenleri, yazı ödevleri veya ölen kişiyle sohbetler gibi ritüelistik unsurları kayıpla başa çıkmanın bir yolu olarak içeren bir keder danışmanlığı biçimidir. Sembolik nesneler veya eylemler kullanarak, bu ritüeller bireylere acı verici duyguları dışa vurma ve ifade etme fırsatı sunarken, aynı zamanda ölen kişiyle bir bağ kurmayı da sağlar.

Yetişkinler İçin Keder Danışmanlığı

Keder, yetişkinlerde ergenler ve çocuklarla aynı şekilde kendini gösterir. Öfke, şok, üzüntü veya suçluluk veya bu duyguların hepsini deneyimleyebilirler. Kederli yetişkinlere yardım etme teknikleri çeşitlidir ve bireye, kaybın doğasına ve diğer birkaç faktöre bağlıdır. Özellikle sevdiklerini kaybeden yetişkinler için keder danışmanlığı genellikle belirli yönergeleri takip eder.

​

Ölen kişi hakkında konuşun.

İnsanlar genellikle kaybettikleri kişi hakkında konuşmak ister veya buna ihtiyaç duyarlar. Sevdikleriyle ilgili anıları paylaşmak - ölen kişinin sevdikleri ve sevmedikleri, alışkanlıkları ve hatta hataları dahil - insanların kederle başa çıkmalarına yardımcı olabilir. Ölen kişiyle ilgili düşüncelerini ve duygularını gerçekten güvenli bir alanda düzgün bir şekilde ifade etme fırsatına sahip oldukları ilk sefer olabilir. Danışmanlar, yas tutan kişilere sevdikleri kişi onlarla konuşabilseydi onlara ne gibi tavsiyelerde bulunabileceklerini veya sevdikleri kişinin hayatlarını nasıl yaşamalarını istediğini sorabilirler.

​

Yası travmadan ayırt edin.

Danışmanlık, yas tutan kişilerin yaslarını, sevdiklerinin ölümünün anısının neden olduğu şok ve acıdan ayırmalarına yardımcı olabilir. Bazı insanlar bu anılara - ölen kişinin hastane yatağında yattığı görüntülere veya ölüm hakkında onları bilgilendiren telefon görüşmesine - takılıp kalır ve sağlıklı bir şekilde yas tutmaya başlamak için bunları aşamazlar. Danışmanlık, yas tutan kişilerin bu anılarla ilişkili travmayı en aza indirmelerine ve yas sürecini başlatmak için bunları yeniden bağlamlandırmalarına yardımcı olabilir.

​

Suçlulukla başa çıkın.

Suçluluk, özellikle yetişkinler için yas sürecini engelleyen ciddi bir sorun olabilir. Eşler, eşleri hayattayken yaptıkları veya yapmadıkları veya söylemedikleri şeyler yüzünden suçluluk hissedebilir veya olması gerektiği kadar yas tutmadıklarını düşünebilirler. Danışmanlar, bu düşüncelerin nasıl verimsiz olduğunu anlamalarına yardımcı olarak ve sevdiklerinin anısını onurlandırmanın en iyi yolunun dolu dolu bir hayat yaşamak olduğunu önererek yas tutan yetişkinlere destek olabilir. Hastaları yas tutmaya ara vermeye ve ölen kişiye saygı gösteren ritüelleri uygulamaya teşvik edebilirler, bu da yas tutan kişinin suçluluk duygusunun üstesinden gelmesine yardımcı olabilir.

Aile Yas Danışmanlığı

Kayıp bazen aileleri birbirine yakınlaştırabilir. Diğer zamanlarda, bir aile içindeki dengeyi bozabilir ve gerginliğe neden olabilir. Bir aile kayıp yaşadığında, geçmişteki şikayetler, cenaze düzenlemelerinin stresi ve mirasla ilgili endişeler gibi yalnızca sevilen birini kaybetmenin acısının ötesinde birçok faktör devreye girer ve bunların hepsi yas sürecini olumsuz yönde etkileyebilir. Aile yas danışmanlığı, genellikle bireysel yas ve duyguların ötesine geçen sorunları ele almaya çalışması bakımından diğer yas danışmanlığı biçimlerinden biraz farklıdır.